Seksuele vorming: Seksualiteit onder ouderen
Er heerst een afkeer van het idee dat ouderen seks hebben. Ouderen worden gezien als mensen met een slechte gezondheid, een hangend lichaam en mensen zonder seksualiteit. Dit is een probleem. Zo geven verzorgingstehuizen hier niet genoeg ruimte aan en ook houden hun kinderen hier weinig rekening mee. Er wordt niet over gesproken. En dat terwijl 57% van de Nederlandse vijfenzestigplussers aangeeft seks belangrijk te vinden (Gianotten et al 2009: p.172).
“Steeds weer blijkt uit onderzoek bij ouderen hoe heterogeen zij in seksueel gedrag en seksuele belangstelling zijn. [...] Meestal zijn de verschillen binnen de populatie ouderen groter dan de verschillen tussen oudere en jongere populaties.” (Gianotten et al 2009: p.172). Hun seks is veranderd in de jaren; het is nu meer gericht op gevoelens en intimiteit en minder op prestatie en bevestiging.
Tegen de vooroordelen in
De ouderen van tegenwoordig zijn steeds gezonder, zijn welvarender en hoger opgeleid.
Velen zijn “fysiek in staat zijn tot seksueel functioneren, in veel gevallen ook als ze gezondheidsklachten hebben” (Gianotten et al 2009: p.173). Onder de 65 jaar woont bijna niemand in een tehuis, van de 90 jarigen maar de helft (ibid p. 176). Het wonen in een tehuis betekent meestal dat mensen niet zelfstandig kunnen functioneren. Emotionele veiligheid en intimiteit kunnen echter nog steeds van belang zijn. Helaas wordt hier zelden aandacht aan besteed.
Verzorgingstehuizen
Waar je thuis nog zelf kan bepalen wat je doet en wie je over de vloer hebt, bieden tehuizen maar weinig vrijheid en privacy. Zo worden kamers vaak gedeeld, zijn er geen tweepersoonsbedden en ook bezoekersruimten zijn niet zomaar te gebruiken. “De sociale druk kan een negatieve invloed hebben op de vrijheid en het vermogen om een seksuele relatie aan te gaan. Deze druk kan komen van de kinderen, de andere bewoners en de staf. Nog moeilijker is dat voor homoseksuele of lesbische senioren. Waar de maatschappij steeds meer accepteert
dat in vrijwillige relaties tussen instemmende volwassenen alles kan en mag, hebben instellingen
daar vaak nog grote moeite mee.” (Gianotten et al 2009: p. 176)
Verandering
Komende generaties gepensioneerden zijn mondiger en vrijer. De mensen die de seksuele
revolutie hebben meegemaakt en de anticonceptiepil zijn gaan gebruiken hebben zelf al vrijere opvattingen over seks. Waar voorgaande ouderen waren opgevoed met het idee dat seks voor de voortplanting diende, weten de babyboomers al lang “dat seks een vitale bron kan zijn van plezier, ontspanning, bevestiging van de eigen identiteit en intimiteit met de partner.” (Gianotten et al 2009: p. 176). Ongetwijfeld wordt de seksualiteit van ouderen steeds meer erkent en gerespecteerd.
“Steeds weer blijkt uit onderzoek bij ouderen hoe heterogeen zij in seksueel gedrag en seksuele belangstelling zijn. [...] Meestal zijn de verschillen binnen de populatie ouderen groter dan de verschillen tussen oudere en jongere populaties.” (Gianotten et al 2009: p.172). Hun seks is veranderd in de jaren; het is nu meer gericht op gevoelens en intimiteit en minder op prestatie en bevestiging.
Tegen de vooroordelen in
De ouderen van tegenwoordig zijn steeds gezonder, zijn welvarender en hoger opgeleid.
Velen zijn “fysiek in staat zijn tot seksueel functioneren, in veel gevallen ook als ze gezondheidsklachten hebben” (Gianotten et al 2009: p.173). Onder de 65 jaar woont bijna niemand in een tehuis, van de 90 jarigen maar de helft (ibid p. 176). Het wonen in een tehuis betekent meestal dat mensen niet zelfstandig kunnen functioneren. Emotionele veiligheid en intimiteit kunnen echter nog steeds van belang zijn. Helaas wordt hier zelden aandacht aan besteed.
Verzorgingstehuizen
Waar je thuis nog zelf kan bepalen wat je doet en wie je over de vloer hebt, bieden tehuizen maar weinig vrijheid en privacy. Zo worden kamers vaak gedeeld, zijn er geen tweepersoonsbedden en ook bezoekersruimten zijn niet zomaar te gebruiken. “De sociale druk kan een negatieve invloed hebben op de vrijheid en het vermogen om een seksuele relatie aan te gaan. Deze druk kan komen van de kinderen, de andere bewoners en de staf. Nog moeilijker is dat voor homoseksuele of lesbische senioren. Waar de maatschappij steeds meer accepteert
dat in vrijwillige relaties tussen instemmende volwassenen alles kan en mag, hebben instellingen
daar vaak nog grote moeite mee.” (Gianotten et al 2009: p. 176)
Verandering
Komende generaties gepensioneerden zijn mondiger en vrijer. De mensen die de seksuele
revolutie hebben meegemaakt en de anticonceptiepil zijn gaan gebruiken hebben zelf al vrijere opvattingen over seks. Waar voorgaande ouderen waren opgevoed met het idee dat seks voor de voortplanting diende, weten de babyboomers al lang “dat seks een vitale bron kan zijn van plezier, ontspanning, bevestiging van de eigen identiteit en intimiteit met de partner.” (Gianotten et al 2009: p. 176). Ongetwijfeld wordt de seksualiteit van ouderen steeds meer erkent en gerespecteerd.
In dit artikel refereer ik naar het boek Seksuologie, 2009 door Gianotten, Vanwesenbeeck, & Weijenborg.
Reacties
Een reactie posten